2019 წლის 13 ივნისს თბილისის სახელმწიფო კონსერვატორიის დიდ დარბაზში 19 საათზე გაიმართება წიგნის – „ივეტ გრიმო და ქართული სიმღერა“ – პრეზენტაცია.

ივეტ გრიმო არის ლეგენდად ქცეული ფრანგი ეთნომუსიკოლოგი ქალი, რომელმაც XX საუკუნის 60-იან წლებში კონსერვატორიის პროფესორებთან, შალვა ასლანიშვილსა და გრიგოლ ჩხიკვაძესთან 7 წლიანი მიწერ-მოწერისა და საფრანგეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს ჩარევის შემდეგ, მოახერხა საბჭოთა სუკ-ის (კგბ) დიდი წინააღმდეგობის გადალახვა და საქართველოში ჩამოვიდა უნიკალური ხალხური სიმღერების ჩასაწერად.

გრიმო იყო ევროპული მუსიკალური კულტურის საუკეთესო ტრადიციებზე აღზრდილი კომპოზიტორი და პიანისტი, რომელსაც ბრწყინვალე არტისტულ კარიერას უწინასწარმეტყველებდნენ. ამიტომ ფრანგული საზოგადოება გააოცა მისმა მოულოდნელმა გადაწყვეტილებამ, უარი ეთქვა აუდიტორიის აღტაცებასა და აპლოდისმენტებზე იმისათვის, რომ ეგზოტიკური ხალხური მუსიკის შესასწავლად „აღმოსავლეთ ევროპის საქართველოს“ სწვეოდა.

იმედი არ გაცრუებია: მან პროფესორ გრიგოლ ჩხიკვაძესთან ერთად მოიარა თითქმის მთელი საქართველო და XX საუკუნის „წინააღმდეგობებით აღსავსე“ და „გახლეჩილ“ ეპოქაში, როგორც თავად აღნიშნავს, ქართული სიმღერის „კეთილხმოვან და დახვეწილ ფორმებში“ იპოვა ისEღირებულებები, რომლებიც დასავლეთში უკვე დაკარგული იყო.

საქართველოში ჩამოსვლამდე გრიმომ საფუძვლიანად შეისწავლა ჩვენი ქვეყნის უძველესი ისტორია. ქართული ტრადიციული მუსიკის შესახებ თავის ნარკვევებში იგი წერს არა მარტო ქართული სიმღერის უძველეს წარმომავლობაზე, არამედ ძველი კოლხეთის პელაზგებზე , ქალდეასა და კარდუხებზე, ქართული კულტურის კავშირებზე ძველ ასირიულ, ხეთურ, ბაბილონურ და შუმერულთან, პოულობს მასში მითიურ ჰიპერბორიულ კვალს…

1970-80-იან წლებში მრავალენოვან „რევიუ ქართველოლოჟიში“ გრიმო აქტიურად ბეჭდავს სამეცნიერო სტატიებს, სისტემატურად გამოდის „რადიო ფრანსეს“ ეთერში. მის ტექსტებში გადმოცემულია ნამდვილი არტისტის, მუსიკოსის, მხატვრისა და ამავდროულად, ფილოსოფოსის, მისტიკოსის შეგრძნებები. ისინი მეტაფორულად მოგვითხრობენ ზეპირი ტრადიციის მემკვიდრეობის მარადიულობაზე და წარმოგვიდგენენ მას, როგორც ცისა და დედამიწის დამაკავშირებელ მედიუმს, რომლის გზავნილი მხოლოდ „გულისყურიანი“ ადამიანისთვისაა მისაწვდომი.

საპრეზენტაციო ქართულ-ინგლისურენოვანი წიგნი გვაცნობს ივეტ გრიმოს ორიგინალურ ნაშრომებს ქართული ტრადიციული მუსიკის შესახებ და მის მიერ პროფესორ გრიგოლ ჩხიკვაძის ხელმძღვანელობით, საქართველოს სხვადასხვა კუთხეში 1967 წელს ჩაწერილ 331 ნიმუშს. მკითხველი, ასევე, გაიგებს მისი ბიოგრაფიის საინტერესო დეტალებს და წაიკითხავს 2010 წელს მასთან ჩაწერილ ინტერვიუს, რომელიც გვიჩვენებს, როგორ ცოცხლობდა მის მეხსიერებაში 40 წელზე მეტი ხნის წინ იმ ხალხთან ურთიერთობით მიღებული შთაბეჭდილება, XX საუკუნის 60-იან წლებში ჯერ კიდევ „ძველ აღთქმაში რომ ცხოვრობდა“.

კონცერტში მონაწილეობას მიიღებენ ფოლკლორული ანსამბლები: ადილეი, ანსამბლი ანჩისხატი, ბასიანი, გალობის უნივერსიტეტის გუნდი, იალონი, კიმილია, მთიები, მჭელი, სახიობა, შილდა. შესრულდება 1967 წელს ჩაწერილი უნიკალური რეპერტუარი.

ორგანიზატორები:

თსკ-ის ტრადიციული მრავალხმიანობის კვლევის საერთაშორისო ცენტრი

საქართველოს ფოლკლორის სახელმწიფო ცენტრი

საქველმოქმედო ფონდი „ქართული გალობა“

* * *

წიგნი გამოსაცემად მომზადდა ფონდ „ქართული გალობის“ ფინანსური მხარდაჭერით

გამოსცა საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტრომ სპეციალური პროექტის ფარგლებში ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობისათვის

იდეის ავტორი და პროექტის ხელმძღვანელი ნინო რაზმაძე

შემდგენელი და რედაქტორი რუსუდან წურწუმია

აუდიომასალის რედაქტორი ანზორ ერქომაიშვილი

სიმღერების ტექსტებზე იმუშავეს: ნინო რაზმაძემ, მაკა ხარძიანმა, თეონა ლომსაძემ

გრიმოს ნარკვევები ფრანგულიდან ქართულად თარგმნა სიბილა გელაძემ, ქართულიდან ინგლისურად – მაია კაჭკაჭიშვილმა

ინგლისური ტექსტის რედაქტორი მეთიუ ნაითი

აუდიომასალა ციფრულ მატარებელზე გადაიტანა აკაკი ქუთელიამ, დაამუშავა მიხეილ კილოსანიძემ

დიზაინერი სანდრო ჩხაიძე