ქართული ხალხური მრავალხმიანობა1
ერნსტ ემსჰაიმერი2
მუსიკის ისტორიის კვლევა და ეთნომუსიკოლოგია როგორც წესი განიხილება როგორც ორი ერთმანეთისაგან დამოუკიდებელი კვლევითი სფეროები. ეჭვს გარეშეა, რომ ასეთი დაყოფის ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი არის ის, თუ როგორ არის წარმოდგენილი მასალა, რასაც ეყრდნობიან ამ დარგების მკვლევარები. მუსიკის ისტორიული კვლევა ეყრდნობა, როგორც ვიცით, მუსკალური ფაქტების დიდ კორპუსს, რომელმაც ჩვენამდე მოაღწია ნოტირებული ჩანაწერების სახით, და შესაბამისად, არსებობს მეტ-ნაკლებად კონკრეტული ფომით. რაც შეეხება არაევროპულ მუსიკას და ევროპულ ხალხურ მუსიკას, ისინი, როგორც წესი, ეყდნობიან ზეპირ გადაცემას. სხვას რომ თავი დავანებოთ, როგორც ეს რობერტ ლახმანმა აღნიშნა საკმაოდ ზუსტად, ეს უკანასკნელი (ხალხური მუსიკა) ყველა ჩვენგანისათვის არც კი არსებობს. იმისათვის, რომ ხალხურმა მუსიკამ ჩვენამდე მოაღწიოს, იგი ჯერ გადაყვანილ უნდა იქნას ჩვენთვის ხელშესახებ ფორმაში, ანუ “ითარგმნოს” აუდიო ჩანაწერების, ან სანოტო ტრანკრიპციების სახით, რის შედეგადაც ეს მასალა სცილდება თავისი ბუნებრივი (ზეპირსიტყვიერი) არსებობის ფორმას. ეს აშკარად ერთ-ერთი მთავარი მიზეზია იმ განხეთქილებისა, რომელიც არსებობს მუსიკის ისტორიასა და ეთნომუსიკოლოგიას შორის, და ესაა მიზეზი, რომ მათ აქვთ ერთმანეთისაგან განსხვავებული მიზნები, პრობლემათა წრე და მეთოდები.